Het runnen van een bedrijf is serious business. Je hebt als ondernemer vaak tientallen ballen in de lucht te houden en maakt meer uren dan de gemiddelde werknemer.
We zien het daarom vaak; ondernemers met burn-out klachten. Slecht slapen, concentratieproblemen en lichamelijke blessures zijn hier slechts een aantal voorbeelden van.
Op de langere termijn is dit natuurlijk niet vol te houden en komt een keer die spreekwoordelijke man met de hamer.
Maar hoe voorkom je dit nu eigenlijk? En wat doe je als je al te ver bent gegaan? We vragen het aan Chantalle Weemaes, expert in persoonlijk energiemanagement en oprichter van TopState; hét opleidingsinstituut van Nederland dat zich richt op het brein en biochemie.
In deze blog gaan we je niet vertellen het alleen maar rustiger aan te doen. We leggen je uit hoe je écht tot een oplossing kunt komen!
De oorzaak van burn-out klachten
Om een probleem aan te pakken moet je natuurlijk eerst weten wat de oorzaak ervan is.
“Om het simpel uit te leggen ontstaan burn-out klachten doordat je als persoon niet (voldoende) in staat bent je ‘driehoekjes’ af te maken,” aldus Weemaes.
“Met de term ‘driehoekjes’ bedoel ik de veerkracht om als persoon na een actie weer voldoende te herstellen. Er spelen namelijk twee factoren een belangrijke rol bij een burn-out of aanpalende verschijnselen. Allereerst onze actie-hormoonhuishouding en ten tweede de factor tijd. Aan de hand van onderstaand figuur 1 licht ik dit graag toe.”
“Iedere inspanning, gedachte of activiteit zorgt ervoor dat er actiehormonen worden aangemaakt. Of je nu de douche op de koudste stand zet, een gewoon gesprek met iemand voert of ergens over piekert.
Deze actieshormonen zorgen ervoor dat jij deze actie kunt doen, je wordt fysiek voorbereid. Afhankelijk van de hoeveelheid ervaart je lichaam stressreacties.
Nu is het de kunst om na ieder van deze momenten je lichaam weer terug te brengen naar de baseline en hiermee je driehoekjes netjes af te maken. Veel mensen zijn zich hier niet van bewust en daardoor ontstaat de situatie uit figuur 2.”
“Er ontstaan klachten als de baseline een tijd niet meer wordt bereikt omdat driehoekjes onvoldoende worden afgemaakt. Ze gaan als het ware deze driehoekjes stapelen en er een ontregeling in het biochemische systeem ontstaat. Dit begint klein en (ogenschijnlijk) onschuldig. Je bent wat prikkelbaarder, hebt vaak hoofdpijn of krijgt blessures. Na verloop van tijd ontstaan concentratieproblemen, slaapproblemen en ontstaan er vaak de eerste ziekmeldingen. Na verloop van tijd begint je lichaam (en geest) verder te haperen en ontstaat er frequent verzuim met uiteindelijk een burn-out en langdurig verzuim. Herken je deze symptomen, weet dan dat het tijd is voor actie!”
Hoe voorkom je burn-out klachten?
Veerkracht lijkt dus het toverwoord te zijn. Het draait daarbij allemaal om het vermogen van iemand om voldoende te herstellen van stressreacties.
Zoals de Van Dale veerkracht zo mooi verwoord: ‘de kracht van lichaam en geest om zich snel te herstellen’. Om burn-out klachten te voorkomen heeft Chantalle nog wel wat tips.
“Om driehoekjes ‘af te maken’ en te herstellen van stressreacties is het essentieel om grip te krijgen op je brein en biochemie. Dat is waar ik mensen in train. Om dit te bereiken is het belangrijk dat je gaat voelen/ervaren hoe jouw driehoekjes zich manifesteren en wanneer je ze wel of niet hebt ‘afgemaakt’ zoals in figuur 1. Stop signalen als prikkelbaarheid, blessures of andere klachten niet weg. Luister ernaar en ga over tot actie om in balans te blijven.”
Op de vraag wat mensen kunnen doen heeft Chantalle legio voorbeelden.
“Jouw energie is dé succesfactor achter je werk. Om dit in balans te houden is het allereerst belangrijk om na te gaan waar je energielekken zitten. Denk bijvoorbeeld aan je slaap, is deze voldoende en van kwalitatief niveau? Maar ook de wijze waarop je dingen los kunt laten, je rust kunt vinden, perfectionisme of durft te vragen om hulp van anderen zijn mooie voorbeelden van factoren die daarbij een rol spelen.
Het is niet zo dat je direct minder uren moet gaan maken; ik ken genoeg ondernemers die heel veel uur maken, maar wel in staat zijn weer steeds te herstellen. Het kan daarbij altijd gebeuren dat je over een bepaalde periode driehoekjes ‘stapelt’, maar dat is niet erg. Zolang je maar in staat bent om ze binnen afzienbare tijd weer terug te brengen naar de baseline.”
Het (her-)programmeren van je brein!
Nu kun je natuurlijk een hobby zoeken om af te schakelen, een training volgen om zaken los te laten of een coach in de arm nemen. Ook is het een tip om het boek ‘The Subtle Art of Not Giving a F*ck!’ van Mark Manson te lezen. Chantalle heeft echter een ander idee: het (her-)programmeren van je brein en je biochemie in balans brengen!
“In onze TopState leergang train ik ondernemers om grip te krijgen op hun brein en de biochemische processen. Wat veel mensen niet weten is dat deze te programmeren zijn, het zijn hele plastische systemen. Voor de training start, nemen we een psychofysiologische meting af waarin we kijken naar reacties uit het autonome zenuwstelsel die jouw veerkracht en energie in kaart brengen. Dit doen we aan de hand van je huidgeleiding, handtemperatuur, temperatuur, hartslag, spierspanning en ademhaling. We herleiden je basisspanning, je reactie op een mentale inspanning en hoe het met je herstel vermogen gesteld is. In de training leer je vervolgens zelf je biochemische processen aan te sturen zodat je altijd de juiste hoeveel energie tot je beschikking hebt. Je leert een juiste energieverdeling in je lichaam aan te sturen en je autonome zenuwstel gunstig te prikkelen. Als je dit onder de knie heb is het belangrijk om je energievretende breinprogramma’s zelf uit te schakelen of aan te passen. Aan het eind van de training ben je in staat je brein te (her-)programmeren en voorgoed afscheid te nemen van je klachten.”
Burn-out gehad? Zo voorkom je de JoJo-Burnout!
In sommige gevallen is het echter te laat en heb je mogelijk al een burn-out, een forse ontregeling, te pakken. Ook zijn er ondernemers of professionals die voor een tweede keer een burnout te pakken hebben. Chantalle noemt dit een ‘JoJo-burnout’. “Je bent dat in je eerste burn-out onvoldoende hersteld, niet naar de ware baseline gegaan. Neem het voorbeeld in figuur 3.”
“De oranje lijn geeft de herstelperiode aan en laat zien dat iemand met stapjes terug keert naar een herstelde situatie. Regelmatig zie ik dat professionals en zeker ondernemers weer te snel gaat re-integreren. Ze zetten dan te snel weer het gas er weer op. Daarnaast heeft iemand niet de juiste handvatten gekregen om weer veerkracht te introduceren in hun brein en biochemie. Het is dan wachten tot het weer mis gaat. Grip op deze twee systemen zorgt voor duurzaam resultaat”
Bij No Monkey Business hebben we als ondernemer allemaal wel eens ervaren hoe het is om met stress en druk om te gaan. Wil je graag een keer sparren, laat het ons dan zeker weten.
Het is daarbij goed te weten dat Chantalle regelmatig tips & tricks geeft met pakkende vlogs en blogs. Volg haar via TopState.nl om nooit meer iets te missen. Wacht daarbij niet tot het te laat is! Daarvoor is jouw rol als ondernemer, en in veel gevallen werkgever, veel te belangrijk.
